HSE چیست؟ (آمار حوادث ناشی از کار در عدم رعایت مسائل HSE):
مرکز اطلاعات Eurostate با بررسی اطلاعات مربوط به حوادث شغلی و حوادث ناشی از کار اخیراً اعلام کرده است که تنها در سال ۱۹۹۸ ، در اتحادیه اروپا ، ۴.۷ میلیون حادثه ناشی از کار رخ داده است. حدود ۶٪ از این حوادث نیز منجر به غیبتهای کاری بیش از ۳ ماه شده است. همچنین سازمان بینالمللی کار ILO در ۲۴ می ۲۰۰۲ مرگ کارکنان در اثر حوادث و بیماریهای ناشی از کار در عدم استفاده از استاندارد HSE را سالیانه حدود دو میلیون نفر گزارش میدهد.
عوامل جهانی مرتبط با این استاندارد:
۱- اداره ایمنی وبهداشت شغلی آمریکا: (OSHA)
این اداره یکی از مجموعه های سازمان کار آمریکا بوده. رسالت و حیطه کاری این اداره مربوط به اطمینان از ایمنی شرایط کاری برای مردان و زنان با تنظیم و اجرای استانداردها و با ارائه آموزش، اطالع رسانی، آموزش و پرورش میباشد. این سازمان قدرت اجرایی و قانونی دارد.
۲- انجمن بهداشت صنعتی آمریکا: (AIHA)
این سازمان یکی از بزرگترین انجمن های بین المللی در خدمت نیازهای متخصصان بهداشت محیط و حرفه ای و ایمنی است.
۳- موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (آمریکا): (NOISH)
مسئول انجام تحقیقات و ساخت توصیه هایی برای پیشگیری از آسیب های شغلی است. رسالت NIOSH تولید دانش جدید در زمینه ایمنی و بهداشت حرفه ای و انتقال این دانش برای بهبود عملکرد کارگران است.
۴- سازمان HSE انگلستان:
HSE در انگلستان نام اداره ایمنی و بهداشت اجرایی است. رسالت این اداره ارسال چهارچوب بیانیه مدیریت و استانداردها و عملکردها در سازمان های مختلف می باشد.
۵- سازمان بین المللی محافظت در برابر آتش:(NFPA)
رسالت NFPA کاهش بار آتش و خطرات آن در کیفیت زندگی در سراسر جهان، با ارائه استانداردها، تحقیقات، آموزش و آموزش و پرورش میباشد.
در مقاطع آموزشی متفاوتی چون کاردانی ، کارشناسی ارشد و کارشناسی در ایران ، استاندارد HSE تدریس میشود. از رشتههای مرتبط با HSE در مقطع کاردانی میتوان به بهداشت حرفهای ، بهداشت محیط و ایمنی صنعتی اشاره کرد. همچنین در مقطع کارشناسی رشتههای مهندسی بهداشت حرفهای ، مهندسی بهداشت محیط ، مهندسی صنایع با گرایش ایمنی صنعتی ، مهندسی تکنولوژی ایمنی صنعتی و مهندسی صنعتی ارگونومی قابل دسترسی میباشند.
برخی دیگر از رشتههای مرتبط با مفهوم استاندارد HSE در کارشناسی ارشد عبارت است از مهندسی ایمنی صنعتی ، مهندسی بهداشت محیط ، مهندسی ایمنی و بازرسی فنی ، بهداشت ، ایمنی و محیط زیست (HSE) ، مهندسی HSE ، مهندسی شیمی با گرایش HSE ، مهندسی بهداشت حرفهای ، مدیریت HSE و مهندسی محیط زیست.
تمامی این رشتهها در برخی از دانشگاههای بزرگ کشور قابل مشاهده میباشند.
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
این دانشگاه دارای دو دانشکده بهداشت و دانشکده HSE است.
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر:
در این دانشگاه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی HSE با زمینه های کارشناسی مهندسی عمران و مهندسی شیمی انجام میپذیرد.
- از دانشگاه های دیگر که اقدام به پذیرش رشته های مرتبط با مفهوم استاندارد HSE میکنند می توان به دانشگاه صنعت نفت آبادان ، دانشگاه سمنان ، دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور، مجتمع آموزش عالی اسفراین ، مرکزآموزش عالی المرد ، دانشگاه تربیت مدرس ، دانشگاه های علوم پزشکی تهران ، شیراز ، اصفهان ، اهواز وزنجان وهمدان ، دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد واحد بروجرد و مؤسسات غیردولتی همچون موسسه آموزش عالی کاسپین البرز قزوین و موسسه آموزش عالی کار قزوین اشاره کرد.
پیشگیری از بیماری و حفظ سلامتی:
بیماری یک آسیب جسمی یا روانی است که بر اثر تماس با عوامل زیان آور ، محیط خطرناک و یا مواد خطرناک به وجود ميآید. بیماری عاملی است که سلامتی را به خطر میاندازد. سلامتی دارای ابعاد مختلفی چون بعد جسمی ، روانی و اجتماعی است. بعد جسمانی قابل درک آسانی بوده و آن را در چهره خوب ، پوست تمیز ، موهای سالم ، اندام قوی و مناسب و ... میتوان به راحتی مشاهده کرد.
عواقب حادثه:
هرگونه حوادثی دارای عواقب ناگوار و نا خوشایندی است. رخداد یک حادثه نسبت به میزان قدرت و وسعت آن ، تاثیرات منفی بر انسان ، اجتماع و اقتصاد دارد.
عواقب انسانی:
حادثه دیدگی کارکنان موجب بروز ناامنی میان خانواده و همکاران و خانواده آنها میشود. این امر خود ، بر میزان بهره وری کار تأثیر منفی دارد.
عواقب اجتماعی:
از نظر اجتماعی با کم شدن نیروی کار ، زیانهای اجتماعی شکل میگیرد. چرا که حضور افراد حادثه دیده در جامعه ، بر روحیهی مردم ، به ویژه جوانان تاثیر میگذارد.
عواقب اقتصادی:
از نظر اقتصادی ، عواقب ناشی از بروز حوادث به دو دسته تقسیم میشوند. زیانهای اقتصادی مستقیم شامل وقفه کار ، هزینههای درمان و زیانهای غیرمستقیم که به مراتب بیشتر و گاه تا ده برابر زیانهای مستقیم برآورد میشوند. هزینههایی مخفی نیز وجود دارند که باعث افزایش هزینههای بیمه میشوند. در تاریخ بشر بسیاری از حوادث بزرگ و ناخواستهای اتفاق افتاده است. این حوادث علاوه بر از بین بردن بسیار زیادی انسان ، هزینههایی را نیز به همراه داشتند.
در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ در شمال شرقی ژاپن ، زلزلهای به مدت ۱۷۳ ثانیه اطراف را به لرزه درآورد. این زمین لرزه باعث ایجاد سونامی با ارتفاع ۱۵ متری در تمامی مناطق ساحلی ژاپن شد. از عواقب سونامی و زمین لرزه ژاپن میتوان به تخریب جادهها ، راه آهن ، آتش سوزی و مرگ و میر اشاره کرد.
فاجعه چرنوبیل نیز یک حادثه هستهای بود که در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ در راکتور هستهای شماره ۴ نیروگاه چرنوبیل ، در شمال اکراین به وجود آمد. این فاجعه یکی از بحرانهای هستهای بزرگ بینالمللی به شمار میآید. هنگام بروز حادثه دو نفر حاضر در داخل تاسیسات جان خود را از دست دادند. ۱۳۴ نفر از افراد مشغول به خدمت در این حادثه به دلیل مسمومیت پرتوی بستری شدند که ۲۸ نفر از آنها که آتشنشان و کارمند بودند ، در طی زمان فوت کردند. در قالب جمعیت ، حدود ۹۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ مورد مرگ و میر تخمین زده شده. فاجعه چرنوبیل ، از لحاظ هزینه و تلفات ، بدترین حادثه هستهای در تاریخ محسوب میشود.
همچنین از دیگر حوادث بزرگ دنیا میتوان به نشت لوله هاي نفتی خلیج مکزیك با هزینهای حدود ۴۱ میلیارد دلار ، انفجار شاتل کلمبیا با خسارت ۱۳ میلیارد دلاری و نشت نفتی کشتی پرستیژ با خسارت ۱۲ میلیارد دلاری اشاره کرد.