ایمنی کار در ارتفاع چیست؟
امروزه در صنعت ساخت و ساز ، حادثه ساز ترین عملیات کار در ارتفاع می‌باشد. عدم استفاده از این مدل تجهیزات ایمنی خسارات جبران ناپذیری را به جای می‌گذارد. کار در ارتفاع را می‌توان ، به هر کاری که در ارتفاع ۱٫۲۰ متری از سطح زیرین جایگاه انجام گیرد تعریف کرد.
آشنایی با اصول و تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع برای تمام کسانی در ارتفاعات فعالیت دارند ، امری ضروری است. اگر به واسطه شغل خود مجبور هستید که در ارتفاع کار کنید ، اولین و مهمترین چیزی که باید بر روی آن سرمایه گذاری کنید ، ایمنی کار در ارتفاع است. ایمنی کار در ارتفاع به منظور جلوگیری از وقوع خطرات احتمالی در هنگام کار در ارتفاع صورت می‌گیرد.
موسسه تولیدی و بازرگانی ایمن کاستا نماینده انحصاری محصولات شرکت کاستا (KOSTA SAFETY) و شرکت پرومکس (PROMAX SAFETY) در ایران می‌باشد. برای تهیه تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع با کیفیت و استاندارد مناسب می‌توانید به فروشگاه آنلاین ایمن کاستا مراجعه فرمایید.
نکات مهم در ایمن‌سازی کار در ارتفاع:
برای فراهم کردن شرایط استاندارد ایمنی کار در ارتفاع باید به نکات مهم و ضروری توجه کرد. برای شروع ابتدا باید از واهمه نداشتن کارکنان و سلامت جسمانی و روحی آن‌ها آگاه شد.
اگر عملیات کار در ارتفاع در مجاورت خطوط هوایی برق انجام می‌شود ، باید اقدامات احتیاطی لازم نظیر قطع جریان به صورت موقت یا دائم ، تغییر موقعیت ، روکش کردن خطوط مجاور و رعایت فاصله‌ی مناسب صورت گیرد. در هنگام وقوع بادهای شدید با سرعت بیشتر از ۴۰-۵۰ کیلومتر در ساعت ، کار در ارتفاع باید متوقف شود. کار در هنگام رعد و برق‌های شدید امکان ایجاد برق گرفتگی کارکنان به ویژه بر روی داربست‌های فلزی را به همراه دارد. در هنگام بارندگی ، استفاده از تجهیزات برقی به ویژه جوشکاری ممنوع است. همچنین باران موجب لغزند‌گی سطح کار در ارتفاع می‌شود. در هنگام کار در ارتفاع عواملی مانند مه ، دود ، گرد و خاک ، بارش باران و برف و … باعث اختلال در دید شده و امکان ایجاد خطر را به همراه دارند.
در ایمن سازی یک محیط کار در ارتفاع ، باید از تجهیزات ایمنی استاندارد مناسبی استفاده کرد.
روش‌های ایمن‌سازی کار در ارتفاع:
- باید تا حد ممکن از قرارگیری فرد در شرایط سقوط جلوگیری کرد. برای این کار می‌توان از نرده‌های حفاظتی و فردی مانند لنیادر ، کمربند ایمنی تمام بدن و … استفاده کرد. به این روش ، سامانه محدود کننده گفته می‌شود.
- اگر فرد در هنگام کار در ارتفاع سقوط کند ، باید با اقداماتی از قبیل جذب انرژی ناشی از سقوط ، استفاده از طناب ایمنی ، تور ایمنی و کمربند حمایل بند کامل بدن ، شدت صدمات و جراحات را کاهش داد. این روش سامانه متوقف کننده نام دارد.
- قبل از شروع کار در ارتفاع ، حتما باید از دو سامانه ایمنی مجزا استفاده شود. یک طنابی که متصل به فرد در هنگام کار باشد و یک طناب دیگر به عنوان طناب پشتیبان عمل کند.
کار در ارتفاع همیشه عامل بسیاری از صدمات و مرگ و میر‌ها بوده است. بسیاری از خطرات در هنگام کار در ارتفاع قابل پیشبینی بوده و به راحتی می‌توان با تجهیزات متناسبی از وقوع آن‌ها جلوگیری کرد. از موارد مشخص و خطرساز در ایمنی کار در ارتفاع می‌توان به سطوح برنده ، سر و صدا ، باد و بارندگی ، ارتعاشات ، دید کم (گرد و غبار ، نور خورشید) ، جریان برق و …. اشاره کرد.
توصیه می‌شود که تا حد امکان از کار در ارتفاع پرهیز شود و یا بخشی از کار در صورت امکان بر روی سطح زمین انجام شود.
برنامه ریزی برای رعایت اصول ایمنی کار در ارتفاع:
در اصول ایمنی کار در ارتفاع باید از برنامه ریزی مناسبی برای شروع انجام کار استفاده کرد. اولین مرحله در این کار بازید از محل و شناسایی خطرات احتمالی است. ایمنی کار در ارتفاع فقط به منظور جلوگیری از سقوط افراد در حین کار نیست. همواره بسیاری از خطرات مانند سقوط اشیاء را نیز به همراه دارد.
از راه‌کار‌های پیشگیری از سقوط اشیاء می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با نصب پوشش دهنده زیر داربست و محل کار می‌توان از سقوط اشیاء و ابزار‌ها جلوگیری کرد.
- در هنگام کار در ارتفاع باید تا حد امکان از عبور و مرور افراد در سطح مبنا جلوگیری کرد.
- استفاده از علائم هشدار دهنده یکی دیگر از این روش هاست.
ایمنی در استفاده از تجهیزات دسترسی به ارتفاع:
برای دسترسی به نقاط با ارتفاع بالا باید از تجهیزات ایمن و مناسبی استفاده کرد. نردبان ، داربست ، بالابرهای هیدرولیکی دارای جایگاه و … نمونه‌هایی از این تجهیزات اند.
رایج‌ترین و ساده‌ترین وسیله مورد استفاده برای دسترسی به نقاط مرتفع نردبان است. از نردبان‌ها باید در هربار استفاده به صورت روزمره تست و بارزسی شود. برای این کار باید از استحکام هر پله مطمئن شد. از عملکرد صحیح قرقره‌ها ، گیره‌ها و پایه‌ها و اتصالات اطمینان حاصل کرد. در هنگام استفاده از نردبان نباید آن را حرکت داد. برای کار با نردبان باید از کفش ایمنی و مخصوصی استفاده شود تا از سرخوردن روی پله‌ها جلوگیری کند.
در هنگام کار با نردبان‌های فلزی باید از جریان الکتریسیته فاصله گرفت. در شرایط آب و هوایی نامناسب از نردبان استفاده نکنید.
از داربست برای ایجاد یک یا چند جایگاه برای حفظ کارکنان و مصالح استفاده می‌شود. از انواع داربست می‌توان داربست‌های دیوارکوب ، نردبانی ، ثابت ، معلق و متحرک را نام برد.
نصب داربست‌ها باید توسط شخص صلاحیت داری انجام شود. طراحی داربست باید به شیوه‌ای باشد که تمام بار‌های مورد نیاز را تحمل کند. داربست حتما باید بر روی سطح ثابتی بنا شود. در صورت نزدیکی به جاده و خیابان ، باید از ضربه گیر و توری ایمنی استفاده شود.
در هنگام استفاده از بالابرهای هیدرولیکی حتما از دستورالعمل‌های سازنده به خصوص مقدار بار مجاز پیروی کنید. از صحت عملکرد و قطعات بالابر به صورت دوره‌ای آگاه شوید. از بالابر‌هایی استفاده کنید که توانایی تحمل وزن افراد ، تجهیزات و مصالح را داشته باشند. جایگاه بالابر باید در مقابل بادهای شدید مقاومت کافی را داشته و به طور متناسبی سیم بندی شده باشد.
در هنگام استفاده از بالابرهای هیدرولیکی افراد باید از کمربند‌های ایمنی استفاده کنند. چرا که امکان سقوط افراد زیاد می‌باشد.
تجهیزات پیشگیری از سقوط در ایمنی کار در ارتفاع:
تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع مناسب مشاغلی است در فرد در ارتفاع بالای ۲ متر از سطح کار می‌کند. همانطور که گفته شد تجهیزات ایمنی برای جلوگیری از بروز حوادث طراحی شده است. برای ایجاد شرایط استاندارد در ایمنی کار در ارتفاع باید از تجهیزات مناسبی استفاده کرد. این گونه تجهیزات ایمنی متناسب با نوع کارکرد انواع مختلفی دارند. برخی از این تجهیزات برای پیشگیری از سقوط و یا به حداقل رساندن صدمات و آسیب‌دیدگی‌ها می‌باشد. در بسیاری از مشاغل ، افراد مجبور به کار کردن در نقاط با ارتفاع زیاد می‌باشند. مشاغلی مانند کوهنوردی ، سنگ نوردی ، صخره نوردی ، نماکاری ساختمان ، کارکنان دکا‌های برقی و نفتی و… شامل این گونه تجهیزات می‌باشند. از آنجایی که این محصولات ، صدمات حوادث احتمالی مانند سقوط در حین کار را به حداقل می‌رسانند ، باید قبل از شروع به کار ، بهترین تجهیزات را با کیفیت مناسب تهیه نمود.
از انواع تجهیزات ایمنی می‌توان سه پایه نجات ، هارنس ، برانکارد ، لنیارد ، کلاه ایمنی ، کمربند ، تسمه و طناب ، قلاب و کارابین ، قرقره ، نردبان طنابی ، بازدارنده سقوط ، ابزار صعود و فرود ، کوله پشتی و جعبه تجهیزات را نام برد.
کلاه ایمنی:
سر مهمترین عضو بدن بوده و باید تا حد امکان از آن مراقبت نمود. در هنگام کار در ارتفاع امکان سقوط فرد و برخورد سر آن با زمین و یا برخورد اجسام با سر زیاد می‌باشد. کلاه‌های ایمنی کار در ارتفاع به دلیل نیاز فرد به میدان دید بالا ، بدون لبه ساخته می‌شوند. کلاه ایمنی کار در ارتفاع باید دارای بندی زیر چانه فرد باشد تا از افتادن کلاه از سر فرد جلوگیری کند. اکثر کلاه‌های ایمنی دارای رگلاژ داخلی بوده تا فرد کارگر مجبور به درآوردن کلاه و رگلاژ آن در ارتفاع نباشد. همچنین توصیه می‌شود که در هنگام کار در ارتفاع از یک کلاه سبک و راحت استفاده کنید تا در طولانی مدت باعث خستگی سر نشود.
سه پایه نجات:
این محصول علاوه بر تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع ، نوعی از تجهیزات امداد نجات و کمک‌های اولیه نیز محسوب می‌شود. سه پایه نجات برای بالا و پایین آوردن فرد کارگر و یا مصدوم در ارتفاعات متفاوت می‌باشد.
بیشتر سه پایه‌های نجات از جنس آلومینیوم ساخته می‌شوند و دارای پایه‌هایی با قابلیت تنظیم ارتفاع می‌باشند.
سه پایه نجات را می‌توان بر دهانه‌‌ی چاه‌ها و گودال‌ها به راحتی نصب نمود و استفاده کرد.
سه پایه نجات Haru ساخت شرکت PROMAX:
این سه پایه نجات محصول شرکت PROMAX بوده و داراری استاندارد EN می‌باشد. جنس پایه‌های این محصول از آلومینیوم و جنس راس سه پایه‌ها از استیل ضد زنگ است. سه پایه نجات Haru تا وزن حدود ۱۰۰ کیلوگرم را می‌توند تحمل کند. سه پایه نجات پرومکس با دو مدل ۳۰ و ۵۰ متری تولید و عرضه می‌شود. برای تهیه سه پایه نجات پرومکس مدل Haru می‌توانید به قسمت تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع سایت ایمن کاستا مراجعه کنید.
هارنس:
در لغت هارنس به مجموعه‌ای از تسمه‌های فلزی و چرمی است که به هم متصل می‌شوند. هارنس نمونه‌ای از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع است که به منظور فرود یا صعود ، یا بیشتر فعالیت‌هایی که برای ایمنی بیشتر از طناب استفاده می‌شود ، طراحی شده است. هارنس نیز مانند بسیاری از تجهیزات ایمنی ، نسبت به نوع استفاده انواع مختلفی دارد. از انواع هارنس می‌توان به هارنس ارتفاعات و کوهنوردی ، هارنس ایمنی ، هارنس فانتزی ، هارنس پتزل و … اشاره کرد. هارنس از چند تسمه و حلقه تشکیل شده و در پشت آن فضایی برای قرارگیری قلاب و طناب قرار داده شده است.
هارنس ایمنی تمام بدن PROMAX مدل HQR-4538:
این نوع هارنس از تولیدات شرکت سازنده تجهیزات ایمنی PROMAX می‌باشد. جنس تسمه‌های هارنس پرومکس از پلی آمید بوده و مطابق با استاندارادهای EN355 و EN361 تولید شده است. هارنس PROMAX مدل HQQR-4538 ورش شخص را تا حدود ۱۵۰ کیلوگرم تحمل می‌کند. از این هارنس می‌توان در صنایع ساختمان سازی ، داربست‌بندی ، نفت و گاز و پتروشیمی استفاده کرد.
هارنس ایمنی تمام بدن PROMAX مدل H-4538_E:
یکی دیگر از تولیدات با کیفیت شرکت پرومکس هارنس تمام بدن مدل H-4538_E می‌باشد. این محصول نیز همانند دیگر محصولات شرکت پرومکس مطابق با استاندارد‌های EN361 و EN355 ساخته شده است. هارنس پرومکس دارای تسمه‌های مستحکم از جنس پلی‌آمید و قلاب‌هایی از جنس استیل می‌باشد. همچنین کیسه‌ای حمل ضد آب و رطوبت نیز در این هارنس تعبیه شده است. برای اطلاعات بیشتر راجع به این محصول ، می‌توانید به صفحه این محصول مراجعه کنید.
هارنس ایمنی تمام بدن PROMAX مدل LUXIRY HARDNESS:
این مدل از هارنس‌های تمام بدن شرکت پرومکس با ارگونومی عالی تولید شده‌اند. دارای حلقه‌های آلومینیومی در جناق سینه و پشت کمر می‌باشد. دارای تاییده‌های EN361 و EN813 و EN358 بوده و به دلیل دارا بودن پد‌های نرم در قسمت ران‌ها ، به راحتی قابل استفاده می‌باشد.
لنیارد:
کار در ارتفاع تنها با مهارت بالا و تجهیزات ایمنی مناسبی انجام می‌شود. لنیارد نیز همانند هارنس برای نگه‌داری شخص در ارتقاع و جلوگیری از سقوط استفاده می‌شود. لنیارد در تعریف به معنی تسمه یا طنابی است که بین عامل انجام دهنده کار و تکیه‌گاه با ارتباط برقرار می‌کند که در دسته پیشگیری از سقوط جای می‌گیرد. لنیارد‌ها عموماً از دو یا سه قلاب تشکیل می‌شوند. نحوه استفاده از لنیارد به این شیوه است که یک یا دو قلاب بالا به جایگاه یا طناب و قلاب پایینی یا کارابین به کمربند شخص وصل می‌شود. طبیعی است که هرچه تعداد قلاب‌های متصل به جایگاه بیشتر باید ایمنی بیشتر حفظ می‌شود. در هنگام تهیه لنیارد ایمنی حتماً به استاندارد CE و EN درج شده بر روی محصول توجه کنید.
لنیارد ایمنی PROMAX مدل WA150S:
این مدل لنیارد ایمنی از یه قلاب برای اتصال به جایگاه و یه کاربین برای اتصال به کمربند ایمنی تشکیل شده است. لنیارد PROMAX از جنس پلی استر (ماده شیمایی که گونه‌ای از پلیمر‌ها محسوب می‌شود.) با طول ۲ متر تولید می‌شود. لنیارد ایمنی PROMAX مدل WA150S دارای یک شوگ‌گیر بین کارابین و تسمه می‌باشد که در اثر فشار بیش از حد بر آن فعال می‌شود و میزان صدمات احتمالی هنگام سقوط را کاهش می‌دهد.
لنیارد ایمنی PROMAX مدل WA150T:
این نمونه از لنیارد‌های ایمنی شرکت PROMAX دارای دو نقطه اتصال برای جایگاه و یک کارابین می‌باشد. طول این لنیارد حدود ۲ متر بوده از مطابق با استاندارد‌های EN355 و EN361 و EN354 ساخته شده است.
همچنین شوک گیری در این لنیارد تعبیه شده که در هنگام سقوط فرد فعال می‌شود. در هنگام کار با این نوع لنیارد به راحتی می‌توانید جابه‌جا شوید. برای تهیه لنیارد‌های شرکت PROMAX به صفحه تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع سایت ایمن کاستا مراجعه کنید.
ENERGY ABSORBER شرکت کاستا:
شوک گیر یکی از قطعات تجهیزات ایمنی است که در لنیارها تعبیه می‌شود. این قطعه برای کم کردن میزات صدمات احتمالی در هنگام سقوط فرد طراحی شده است. زمانی فرد فشار بیش از حدی به لنیارد وارد کند و یا در حالت سقوط قرار بگیرد ، شوک گیر فعال شده و فرد با فشار بسیار کمتری به سطح برخورد می‌کند. اگر در هنگام استفاده از لنیارد ایمنی شوک گیر شما فعال شده است و نیاز به تعویض آن دارید ، می‌توانید با مراجعه به صفحه تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع ، این محصول را با کیفیت مناسب تهیه کنید.
آموزش‌های قبل از کار در ارتفاع:
برای بالا بردن سطح ایمنی کارکنان، باید آگاهی کارکنان در خصوص نکات ایمنی کار در ارتفاع را افزایش دهید. این آموزش‌ها می‌تواند به صورت دوره‌ای مطابق با نیاز کارکنان انجام شود.
این گونه آمورش‌های ایمنی می‌تواند برخی از موارد زیر باشد:
- آشنایی با چگونگی ایمن سازی عملیات کار در ارتفاع
- آشنایی با روش‌های ایمن سازی و تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع
- ایمنی ماشین آلات کار در ارتفاع
- آشنایی با تابلو‌های ایمنی
- چگونگی کار با لوازم ایمنی فردی
- آشنایی با روش‌های واکنش در شرایط اضطراری
در این گونه شرایط حتماً از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع مناسب و با کیفیتی استفاده کنید. چرا که نادیده گرفتن این موضوع باعث به وجود آمدن صدمات جبران ناپذیر و حتی مرگ نیز می‌شود.
