یکی از تجهیزات کمکهای اولیه دوش و چشم شوی ایمنی اضطراری و صنعتی میباشد. زمانی که مواد شیمیایی خطرناک مثل مواد قلیایی و یا خورنده اسیدی به درون چشم شخص پاشیده شود یا تماس مستقیم با صورت یا اعضای بدن شخص داشته باشد، اولین اقدام ضروری شستن آن با آب فراوان و استفاده از دوش و چشم شوی آزمایشگاهی است.
دوش و چشم شوی ایمنی با شستشو و رقیق سازی مواد شیمیایی به زدودن این مواد میپردازد. در این وضعیت هر گونه تاخیر در درمان ممکن است موجب ایراد آسیبهای جدی و حتی منجر به معلولیت دائمی و مرگ شود. بنابراین در محیطهایی که افراد با مواد مخاطره آمیز سر و کار دارند ، انتخاب و نصب دوش و چشم شوی ایمنی مناسب و استاندارد ، بسیار حائز اهمیت میباشد.
لزوم رعایت نکات ایمنی در محیطهای آزمایشگاهی و صنعتی:
کار کردن در محیطهای آزمایشگاهی و صنعتی همیشه برای افراد شاغل در این محیطها خطرهایی را به همراه داشته است. این خطرات میتواند شامل فعالیتهای صنعتی ، موارد آزمایشی و تولیدی ، موادهای مصرفی به کار رفته در محیط و ابزار آلات و دستگاها برای کارکنان باشد که با توجه به نوع فعالیتهای صنفی گوناگون این خطرات میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
این حوادث که همراه با آلودگی شیمیایی است میتواند خسارتهای مختلفی برای سلامت اشخاص فعال در این محیطها ، کارمندان و حتی سایر افراد جامعه ، از طریق آلودگیهای زیست محیطی به همراه داشته باشد. به همین منظور از مهم ترین ارکان هر مجموعه ای که با مواد شیمیایی سر و کار دارند رعایت نکات ایمنی و نصب تجهیزات استاندارد از جمله دوش و چشم شوی ایمنی و اضطراری در آزمایشگاهها و محیطهای صنعتی پرخطر الزامی میباشد. همچنین برای اخذ استانداردهای HSE تجهیز این گونه محیطها امری بسیار ضروری است.
پیشگیری از عوامل خطرناک در محیط کار:
آموزش ایمنی و کسب شناخت عوامل تهدید کننده و پر مخاطره با در نظر گرفتن موارد قابل پیشگیری از بروز این گونه حوادث ، میتواند تضمینی برای برقراری ایمنی در آزمایشگاه ها و محیط های صنعتی باشد.
استفاده از این گونه تجهیزات از جمله دوش و چشم شوی ایمنی، اضطراری و آزمایشگاهی باعث میشود تا افراد شاغل در این محیطهای پر خطر بتوانند بدون داشتن هیچ دغدغهای به کار خود مشغول شوند و در کل آزمایشگاهها و محیطهای صنعتی پر خطر بتوانند به بالاترین بازده خود برسند و از هر گونه حوادث احتمالی به دور باشند.
شرایط نصب دوش و چشم شوی مطابق استانداردهای بین المللی:
بهترین محل نصب دوش و چشم شویهای ایمنی اضطراری ، در فاصله ای بین ۱۰ تا ۱۵ متر از محلهای پر خطر میباشد.
طبق استاندارد GLP دسترسی کاربران به دوش و چشم شویهای ایمنی باید در زمانی کمتر از ۱۰ ثانیه باشد.
دوش و چشم شوی صنعتی برای تامین آب مورد نیاز خود باید به یک انشعاب آب متصل باشد. همچنین این دستگاها باید در نزدیکی انشعاب فاضلاب نصب شوند تا بعد از استفاده از دوش و چشم شوی بتوان آب مصرفی را وارد شبکه فاضلاب کرد.
برای تامین آب مورد نیاز دوش و چشم شویهای ایمنی و اضطراری از یک منبع آب جداگانه نیز میتوان استفاده کرد.
در صورت استفاده از یک منبع جداگانه آب همیشه باید از پر بودن این منبع اطمینان حاصل کنیم.
طبق استانداردهای ایمنی زمان تخلیه این منبع هر ۶ ماه یک بار میباشد.
همچنین برای جلوگیری از استهلاک دستگاهها هر ۵ سال یک بار باید منبع را تعویض کنیم.
آب مورد استفاده در دوش و چشم شوی آزمایشگاهی باید طبق استانداردهای متناسب با کیفیت آب اروپا باشد.
شیر های دوش و چشم شویهای ایمنی و اضطراری باید طوری قرار بگیرند که تا ارتفاع ۱۷۵ سانتی متری به راحتی در دسترس باشند.
برخی از دوش و چشم شویهای صنعتی فقط دارای علمک هستند که به آب شهری متصل میشوند. به همین دلیل فشار آب ممکن است با افت فشار مواجه شود.
شرایط محیط مناسب نصب دوش و چشم شوی اضطراری:
زیر دوشها باید در محیطی به اندازه یک متر در یک متر مربع فضای خالی وجود داشته باشد.
چشم شویها را میتوان به عنوان یک بخش مستقل آزمایشگاهی یا صنعتی در نظر گرفت.
آب مصرفی در دوش و چشم شویهای ایمنی و اضطراری نباید آب مقطر باشد.
آب خروجی از چشم شوی آزمایشگاهی باید حداقل دارای ارتفاع ۱۰ سانتیمتر تا حداکثر ۳۰ سانتیمتر باشد. همچنین محل اتصال چشم شوی ایمنی و اضطراری باید دارای ارتفاع ۱۱۰ ± ۵ سانتی متر نسبت به سطح زمین باشد.
محل نصب دوشهای ایمنی باید به دیوار چسبیده باشد و چشم شویها باید ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر از دیوار فاصله داشته باشند.
در دوش و چشم شوی ایمنی و اضطراری سرعت خروجی آب از طریق نصب فشار شکن آب کاسته میشود. (سرعت آب خروجی در دوش و چشم شوی حدود 60m/min میباشد.
درجه حرارت آب مورد استفاده در دوش و چشم شوی باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ درجه فارنهایت (۱۶ تا ۳۶ درجه سانتیگراد) نگهداری شود.
لازم به ذکر است از دوش و چشم شویهای ایمنی و اضطراری هرگز برای تمیز کردن آزمایشگاه و یا کارگاه و دیگر تجهیزات استفاده ننمایید.
مناسب ترین محل جهت نصب دوش و چشم شوی صنعتی:
موقعیت مکانی دوش و چشم شویهای ایمنی را باید به صورتی تعیین کرد که به مکانهای پر خطر نزدیک باشند.
در هنگام رسیدن کارکنان به تجهیزات اضطراری نباید موانعی از جمله دستگاهها و ابزارآلات قرار گیرد تا فرد به سریع ترین روش ممکن توانایی استفاده از دوش و چشم شوی اضطراری را داشته باشد.
دوش و چشم شوی آزمایشگاهی از راههای خروجی ضروری فاصله ای نداشته باشد، زیرا اگر فرد دچار آسیب جدی شد تیم نجات زودتر بتواند به فرد رسیدگی کند.
مواد شیمیایی پر خطر که موجب آلودگی میگردد:
مواد شیمیایی در صنعت و آزمایشگاه به جنبههای گونانی استفاده و کاربردهای متفاوتی دارند. در صنعت مواد شیمیایی به دو دسته مواد شیمیایی آلی و مواد شیمیایی معدنی تقسیم میشود.
برخی از مواد آلی عبارت اند از :آمین ، آمید ، الکل ، بنزین ، بنزن ، سودهای سوز آور و استر که در صنعت استفاده زیادی از آنها میشود.
در اینجا به برخی از مواد شیمیایی خطرناکی که در صنعت و آزمایشگاه استفاده میشوند اشاره میکنیم:
یکی از خطرناک ترین مواد ، سم بوتولینیوم نام دارد که در صنعت داروسازی و در جهت درمان دیستونیها به کار میرود.
ماده محرک آزید سدیم که در صنعت خودروسازی کاربرد دارد.
فلویوروآنتیمونیک یکی از قوی ترین اسیدهای ساخته شده که به عنوان سوپر اسید واجد شرایط شناخته می شود ، در ساخت ترکیبات طلا استفاده می شود و بسیار خطرناک است.
در مجموع ، در اثر برخورد با این موادهای شیمیایی و دیگر موادها که خطرات زیادی را به همراه دارند ، باید قبل از خسارات جانی ، با روشهای متفاوتی از آنها جلوگیری کرد.
یکی از موثرترین روشهای قابل استفاده ، استفاده از دوش و چشم شوی آزمایشگاهی است.
این مدل از دوش و چشم شوی آزمایشگاهی دارای لوله و اتصالاتی از جنس استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) با گرید 304 و 316 ساخته شده است. این محصول مقاومت بالایی را در برابر آسیبهای ناشی از مواد قلیایی ، نمک ، محلولها ، روغنها ، اسیدها ، قرار گرفتن در معرض آفتاب ، تغییر رنگ و شکنندگی از خود نشان میدهد.
قسمت چشم شوی این دستگاه با دو نازل از جنس ABS متحرک در یک کاسهی بزرگ استنلس استیل ، جهت اسپری آب خنک ، با دو حالت پاشش آب تجهیز گردیده که دارای کنترل خودکار فشار و حجم آب میباشد.
به منظور کارایی بیشتر و بالا بردن سرعت واکنش کاربران عملکرد فعال سازی این دستگاه به صورت تمام پدالی انجام میگیرد.
این دستگاه نیز از جنس استنلس استیل تولید میگردد. در این مدل از دوش و چشم شوی یک پدال برای چشم شوی و یک اهرم دستی برای دوش تعبیه گردیده است.
تمامی لوله ها و اتصالات به کار رفته در این مدل از جنس استنلس استیل با گرید 304 و 316 می باشد که دارای مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی خورنده و اسیدها ، میباشد.
چشم شوی این دستگاه از عملکردی همانند دوش و چشم شوی مدل (PSS316-PSH-E) برخوردار می باشد.
دوش و چشم شوی پدالی تمام استنلس استیل مدل (SS316-G40SH-P) در صنایع آبکاری ، باطری سازی ، نیروگاهها ، صنایع دارویی ، آزمایشگاههای کنترل کیفیت ، صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد فراوانی دارد.
گالوانیزه را میتوان به آهنی که با عنصر روی پوشیده شده معرفی کرد. این فرآیند گالوانیزه شدن ، گالوانیزاسیون معرفی شده است.
این نوع از دوش و چشم شوی صنعتی شرکت ایمن کاستا در فرآیند گالوانیزاسیون با پوشش رنگ کوره ای (الکترواستاتیک) سبز تولید میشوند. رنگ های پودری الکترو استاتیک از بهترین نوع رنگهای صنعتی به شمار میروند که کم ترین آثار مخرب زیست محیطی را در مراحل تولید دارد.
این محصول کاملا از جنس گالوانیره تولید میگردد. به هنگام رزوه کاری لوله ها، ناحیههای رزوه دار لایه گالوانیزه خود را از دست میدهند. این روند باعث میشود در تماس مستقیم با سیالات و هوا سبب زنگ زدگی و خوردگی شود.
شرکت ایمن کاستا در جهت جلوگیری از این آسیب ، در هنگام مونتاژ قطعات گالوانیزه از چسبهای مخصوص سیلیکونی لاک تایت (LOCTITE) با کد 577 با ضریب تحمل حراراتی تا ۲۷۰ درجه سلیسوس استفاده میکند.
این کار باعث میشود تا دوش و چشم شوی ایمنی کربن استیل به طور کامل در مقابل زنگ زدگی و خوردگی در امان باشد.
همچنین عملکرد این دستگاه مشابه سایر دوش و چشمهای ایمنی و اضطراری تولید این شرکت میباشد.
دوش و چشم شوی آزمایشگاهی کربن استیل مدل (CS1-SH-P) با داشتن لوله و اتصالاتی از جنس کربن استیل (گالوانیزه) دارای ایستادگی زیادی در برابر صدمههایی ناشی از نمکها ، مواد قلیایی ، اسیدها ، قرار گرفتن در معرض آفتاب ، روغنها ، تغییر رنگ ، زنگ زدگی و خوردگی میباشد.
تمامی اجزاء این مدل از جنس فولاد گالوانیزه و با پوشش رنگ زرد کاترپیلاری الکترواستاتیک میباشد.
عملکرد فعال سازی این مدل در قسمت چشم شوی به صورت پدالی و در قسمت دوش همچون مدل (CS1-1/2SH-P) توسط اهرم دستی انجام میشود.
چشم شوی پدالی پایه دار مدل (SS316-G40E/F) از جنس فولادی تحت عنوان استنلس استیل با گرید 304 و 316 است که تماما ضد زنگ می باشد.
قسمت چشم شوی این دستگاه دارای دو نازل و یک کاسه از جنس استنلس استیل میباشد که عملکرد فعال سازی آن توسط یک پدال انجام میگردد.
عملکرد خودکار کنترل فشار و حجم آب این چشم شوی به صورتی است که تا حد ممکن آسیبی به چشمها وارد نکند.
چشم شوی پدالی پایه دار مدل (CS1-1/2E/FW-P) نیز از جنس تمام کربن استیل (گالوانیزه) تولید میگردد. عملکرد این محصول هم چون چشم شویهای پدالی ساخت شرکت ایمن کاستا میباشد.
بدنه این دستگاه با رنگ سبز الکترواستاتیک پوشش داده شده که به دلیل یکنواختی و کیفیت مناسب مانند یک روکش مقاوم عمل میکند.
این مدل از چشم شوی نیز از جنس تمام استنلس استیل میباشد.
این نوع از چشم شوی ایمنی ، این امکان را فراهم میکند تا در ارتفاع متناسبی نسبت به قد کارکنان بر روی دیوار نصب شود.
به دلیل توانایی اتصال چشم شوی بر روی دیوار این محصول در محیطهای کوچک صنعتی و آزمایشگاهی کاربرد بسیاری دارد.
قسمت چشم شوی این دستگاه متشکل از دو نازل و یک کاسه از جنس استنلس استیل میباشد. عملکرد فعال سازی آن به صورت دستی میباشد.
این نوع دستگاه نیز از جنس استنلس استیل با گرید استاندارد طراحی و تولید میگردد.
سیستم چشم شوی ایمنی مدل (Ew316-DM) را میتوان بر روی انواع سینک و میزهای آزمایشگاهی نصب و به راحتی از آن استفاده نمود.
عملکرد فعال سازی این مدل نیز توسط یک اهرم و به صورت دستی میباشد.
دوش دیواری ایمنی مدل (SS1”-SH-WM-wall mounted) از جنس فولاد استنلس استیل ضد زنگ با گرید 304 و 316 و مقاوم در برابر دما، هوا، رطوبت و خوردگی تولید میگردد.
کارکرد این دستگاه همانند دوش دیواری مدل (CS1” -SH-WM-wall mounted) به وسیله یک اهرم انجام میشود. اتصالات ورودی این نوع ، قابلیت نصب شدن به آب آشامیدنی دارند و در هر ارتفاعی توانایی اتصال وجود دارد.
جنس تمامی اتصالات و لولهها در این مدل از گالوانیزه و رنگ پوششی آن زرد کاترپیلاری و مشکی میباشد.
میزان جریان خروجی آب از دوش ۱۵ الی ۵۰ لیتر در دقیقه و با حداقل فشار ۷ بار تنظیم گردیده است. طراحی این دوش ، توانایی نصب بر روی دیوار در ارتفاعات متفاوتی را امکان پذیر میسازد.
عملکرد این دستگاه به صورت دستی میباشد.
لوله و اتصالات مورد استفاده در توليد اين محصولات از جنس گالوانيزه مرغوب ايرانی است. ليکن در هنگام عمليات رزوه کاری لولهها و اتصالات لايه پوششی گالوانيزه در ناحيه رزوه از بين میرود. در نتيجه اين نقاط در مجاورت و يا تماس با آب و رطوبت دچار زنگ زدگی میشوند. اين مطلب طبق رفرانسMPT بين الملل غيرقابل اجتناب است. به همين منظور اين شرکت در هنگام مونتاژ قطعات در دوش و چشم شوی اضطراری گالوانیزه از چسب سيليکونی لاک تایت (LOCTITE) کد 577 با ضريب تحمل حرارتی تا ۲۷۰ درجه سلسيوس استفاده مینمايد. بدین صورت نقاط رزوه دار فاقد پوشش گالوانيزه، از زنگ زدگی مصون میمانند.
لذا خریداران محترم اين محصولات ايمنی در هنگام مونتاژ نهايی قطعات آماده جهت نصب و راه اندازی، محل رزوه و اتصالات را حتما با چسب فوق کاملا آغشته نمایند. پس از مونتاژ قطعات و نصب سيستم حداقل ۳ الی ۵ ساعت از اتصال به شبکه آب خودداری کنید. از این رو چسب مورد استفاده کاملا خشک و آب بندی میشود. رعايت اين نکته از زنگ زدگی آتی اين نقاط جلوگيری خواهد نمود.
شرکت ايمن کاستا در توليد محصولات فوق، تمامی تلاش خود را برای تهيه و تأمين قطعات و لوازم مصرفی از بهترين نوع و از معتبرترين منابع داخلی بکار گرفته است. ليکن با توجه به محدوديتهای موجود در تأمين مواد اوليه براي توليد کنندگان داخلی و يا وارد کنندگان عمده اين اقلام ، تغيير نسبی برخی ويژگیها در قطعات و لوازم مصرفی ناشی از محدوديتهای فوق در عهده اين شرکت نمی باشد.
مزيد اطلاع به ويژه در خصوص قطعات و لوازم مصرفي استنلس استيل ، وجود و يا فقدان نيروی مغناطيسی در اينگونه قطعات هيچ تأثيری بر کيفيت ضد زنگ و ضد خورندگی استنلس استيل و به تبع آن در کيفيت دوش و چشم شوی آزمایشگاهی ندارد.
توضيح بسيار مهم:
حداقل فشار آب ورودی به اين دوش و چشم شویهای آزمایشگاهی بايد ۶ بار باشد. مقدار فشار آب خروجی از علمک چشم شوی را با تنظيم طول کابل فولادی پدال چشم شوی مناسب نمائيد.
توجه: توری حفاظتی ورودی آب علمک چشم شوی در صورت وجود کدورت بالا و ذرات معلق زياد در آب , فشار ورودی آب در علمک را به شدت کاهش میدهد. در اين حالت حذف آن ميتواند خروجی آب علمک چشم شویها را افزايش دهد.
قطر لوله آب ورودی به اين دوش و چشم شویها بايد بيشتر و يا حداقل برابر قطر لوله بدنه سيستمها باشد.